ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ
ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΩΛΗΤΗΡΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Αν είστε τυχερός…
του Χρίστου Ντούμα
(απόσπασμα)
Το ηφαίστειο είναι ταυτόχρονα ο δημιουργός και ο καταστροφέας της Σαντορίνης. Αυτό διαμόρφωσε το χαρακτήρα του πολιτισμού των ανθρώπων που έζησαν και εξακολουθούν να ζουν επάνω στο νησί. Αυτό εξαφανίζοντας κάθε ίχνος ζωής και πολιτισμού γύρω στα 1600 π.Χ. έθαψε βαθιά και φύλαξε για μας ένα ανυπολόγιστο πλήθος από μαρτυρίες του υλικού και πνευματικού πολιτισμού του Αιγαίου της εποχής του Χαλκού. Μαρτυρίες που αποτελούν ένα ανεκτίμητο κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας και πηγή ευμάρειας και πλουτισμού των σημερινών κατοίκων της Σαντορίνης.
Το άνυδρο αλλά πλούσιο αλλά πλούσιο ηφαιστειογενές έδαφος της Σαντορίνης υπαγόρευσε στους κατοίκους της μεθόδους και είδη καλλιεργειών μοναδικά στο χώρο του Αιγαίου. Το κριθάρι, η φάβα, οι φακές, τα μπιζέλια, οι ποικιλίες των σταφυλιών και των κρασιών της Σαντορίνης, αποτέλεσαν από την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα τη βάση της οικονομίας των κατοίκων της. Μέσα στην ηφαιστειακή τέφρα έσκαψαν τα υπόσκαφα σπίτια τους, με ηφαιστειακά υλικά, λάβα και Θηραϊκή γη, στέγασαν τις ελεύθερες οικοδομές τους δημιουργώντας ξεχωριστή τεχνική θολοδομίας. Το κατακρεουργημένο από την ηφαιστειακή δραστηριότητα νησί με τις αντιθέσεις του δραματικού τοπίου του προσφέρει σήμερα αισθητική απόλαυση στα εκατομμύρια των επισκεπτών του και αποτελεί μιαν ακόμη πλουτοπαραγωγική πηγή που συμβάλλει στο μετασχηματισμό της λιτοδίαιτης θηραϊκής κοινωνίας σε κοινωνία καταναλωτών.
Είναι δύσκολο, για όποιον δεν έζησε τις εμπειρίες του ηφαιστείου, να κατανοήσει την ταύτιση σχεδόν των Σαντορινιών μαζί του. Το ηφαίστειο σε φέρνει σε επαφή με τα έγκατα της γης και σου αποκαλύπτει με μοναδικό τρόπο και τρόμο τα μεγαλεία της φύσης. Ανάμεσα στις μεγάλες καταστροφικές εκρήξεις του ηφαιστείου μεσολαβούσαν πολλές μικρότερες, οι οποίες αναμφιβόλως προκαλούσαν τρόμο και αγωνία στους κατοίκους του νησιού. Ταυτόχρονα όμως τους καθιστούσαν αυτόπτες μάρτυρες μιας από τις διαδικασίες της Δημιουργίας. Μέσα από αυτές αναδύθηκε ο γεωγραφικός χώρος, μέσα στον οποίο επέλεξαν να ζήσουν.
Συνοψίζοντας
από τον 13ο έως τον 20ο αιώνα
Mετά την ΄Αλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους (1204) η Θήρα ή Σαντορίνη αποτελεί τμήμα του Δουκάτου του Αιγαίου. Οι Βενετοί είναι οι άρχοντες του νησιού. Στο βράχο του Σκάρου χτίζεται η καινούργια πρωτεύουσα. Το νησί παραχωρείται ως φέουδο στον Giacomo Barocci (1207).
Οι πληροφορίες μας για τη ζωή του νησιού την περίοδο αυτή είναι πενιχρές. Από έγγραφα που υπάρχουν στα Αρχεία της Βενετίας συμπεραίνουμε ότι η Σαντορίνη χρησίμευε σαν βασικός σταθμός των εμπορικών πλοίων από τη Βενετία προς την Κρήτη και τη Μέση Ανατολή. Από οικονομική πλευρά δεν φαίνεται να ήταν αυτοδύναμη. Από το 1309 ως το 1316 ο άρχοντας της Σαντορίνης Ανδρέας Μπαρότσης ζητεί και παίρνει από τη Βενετική Γερουσία την άδεια να προμηθευτεί σιτάρι για τις ανάγκες του νησιού. Πολύ αργότερα το 1405 έχουμε και μια ένδειξη κάποιας δραστηριότητας γύρω από την επεξεργασία του βαμβακιού, που εισαγόταν τότε από την Κρήτη, και κατά συνέπεια γύρω από την υφαντική.
Κατά την περίοδο 1537-1566 η Σαντορίνη περιέρχεται στους Οθωμανούς. Το 1579, το καθεστώς της ενετοκρατίας καταλύεται οριστικά από τους Οθωμανούς, αφού προηγουμένως οι κάτοικοι του νησιού υπέφεραν από τις επιδρομές του περιβόητου Χαιρεντίν Μπαρμπαρόσσα και την αυταρχική εξουσία του Ιωσήφ Νάζη, ευνοούμενου του σουλτάνου Σελίμ Β΄(1566). Το 1580 ο Σουλτάνος Μουράτ Γ’ χορήγησε προνομιακή μεταχείριση δίνοντας στους νησιώτες φορολογικές ελαφρύνσεις και ειδικά προνόμια όπως εγγύηση της θρησκευτικής ελευθερίας, δικαστική αυτονομία και σεβασμός της ιδιοκτησίας των κατοίκων.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Σαντορίνη χωρίζεται σε 5 περιφέρειες (καστέλια) και οι κάτοικοι κάθε καστελιού εκλέγουν 7 επιτρόπους (αντιπροσώπους). Αυτοί αποτελούσαν το ανώτατο διοικητικό όργανο. Τα καστέλια ήταν:
- Ο «Σκάρος» ο οποίος ήταν η πρωτεύουσα και η έδρα του Λατίνου Επισκόπου.
- Ο «Πύργος», που πήρε το όνομά του επειδή στην πολίχνη αυτή υπήρχε ένα υψηλός πύργος που χρησίμευε για φρούριο σε περίπτωση πολέμου. Εδώ έμενε ο καδής (Τούρκος δικαστής), όποτε ερχόταν στο νησί για την απονομή της δικαιοσύνης.
- Το «Εμπορείο», δηλαδή η αγορά γιατί εκεί ήταν το μέρος που πουλούσαν όλα τα εμπορεύματα.
- Tο καστέλι της «Απάνωμεριάς» ή Αγιος Νικόλαος (η σημερινή Οία), στο βόρειο άκρο του νησιού.
- Το καστέλι του «Ακρωτηρίου» στο νότιο άκρο του νησιού.
Τα μεγάλα πολεμικά γεγονότα που διαδραματίζονταν στο Αιγαίο τον 17ο και 18ο αιώνα ανάμεσα στον τουρκικό, τον βενετικό και το ρωσικό στόλο παρέσυραν και τη Σαντορίνη στην ορμητική τους δίνη.
Ο 19ος αιώνας αποτέλεσε εποχή ακμής για το νησί. Τους χρόνους της Εθνεγερσίας (1821) η Σαντορίνη ήταν σημαντική ναυτική δύναμη. Από το 1830 εντάχθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος. Το 1850 το νησί αποτελούσε την 5η ναυτική δύναμη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η ακμή στους τομείς της εμπορικής ναυτιλίας και της βιομηχανίας (οίνου, κλωστοϋφαντουργίας, τομάτας) συνεχίστηκε έως τις αρχές του 20 ου αιώνα. Το 1900 το κονιάκ της Σαντορίνης βραβεύτηκε στην έκθεση των Παρισίων.
Οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα σήμαναν και την αρχή της παρακμής του νησιού. Η θηραϊκή ναυτιλία καθυστέρησε στην εξέλιξή της από την ιστιοφόρο στην ατμοκίνητη, χάνοντας έδαφος, ενώ σημαντικές βιομηχανικές μονάδες του νησιού μεταφέρθηκαν στην Αττική. Μεσολάβησε ο δεύτερος πόλεμος που με τη λήξη του σηματοδότησε την αστυφιλία.
Ο καταστρεπτικός σεισμός του 1956 κατάφερε καίριο πλήγμα στο νησί. Εκτός από την καταστροφή του κτιριακού πλούτου έφερε και την οικονομική καταστροφή. Η μείωση του πληθυσμού ήταν πολύ μεγάλη.
Ωστόσο από την δεκαετία του’70 μέχρι σήμερα το τουριστικό ρεύμα πήρε εντυπωσιακές διαστάσεις οδηγώντας το νησί σε μια νέου τύπου ανάκαμψη και καθιστώντας το παγκόσμιο πόλο έλξης.
ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΩΛΗΤΗΡΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
