ΣΑΣΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

Φόρτωση Εκδηλώσεις
  • Αυτή η εκδήλωση έχει τελειώσει.

ΣΑΣΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

«Αλήθεια είναι ή ονειρεύτηκα;»

Στις 10/8 ξετυλίγεται η παιδική αφηγηματική παράσταση «Αλήθεια είναι ή ονειρεύτηκα;» με την παραμυθού Σάσα Βούλγαρη, η οποία έχει επηρεάσει με το στυλ της τις νεότερες γενιές αφηγητών. Η ψυχοπαιδαγωγός Σάσα Βούλγαρη είναι πολύ γνωστή για την ενασχόλησή της εδώ και 20 χρόνια με την παραδοσιακή τέχνη της αφήγησης, ιδιαίτερα σε μουσειακούς χώρους όπως τα Μουσεία Μπενάκη, Κυκλαδικής Τέχνης, Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Λαϊκής Τέχνης, τα Ιδρύματα Μιχάλη Κακογιάννη, Μείζονος Ελληνισμού κ.α. Η πολύχρονη εμπειρία της την οδηγεί και της επιτρέπει μια διαφορετική προσέγγιση του υλικού της, ακόμα πιο αυτοσχεδιαστική, με πειραματισμούς που παραπέμπουν σε μια πιο σύγχρονη μορφή performance.

«ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Ή ΟΝΕΙΡΕΥΤΗΚΑ;»

Ιστορήματα και παραδοσιακά παραμύθια για μικρούς και για μεγάλους
Με την παραμυθού Σάσα Βούλγαρη

Λένε…
πως τα βάθη των ωκεανών ζουν αλλιώτικα πλάσματα,
υπάρχουν μυθικά παλάτια και πως κάποια περιβόλια κρύβουν μεγάλο κίνδυνο:
καρπούς φαρμακερούς και δέντρα μαγεμένα κι αγριεμένα τέρατα.
Κι ακόμα λένε…
πως τα πουλάκια που μιλούν
αποκαλύπτουν πάντα την αλήθεια
κι οδηγούν κοπέλες όμορφες και παλικάρια δυνατά
τον κόσμο να γυρίσουνε και δυο και τρεις φορές.
Όλα αυτά τα λένε τα παλιά τα παραμύθια…
σαν όνειρο και σαν αλήθεια.
Και μια παραμυθού οδηγεί στον κόσμο των παραμυθιών με τη φωνή,
τα λόγια της, τα τραγούδια της και τα παράξενα μουσικά της όργανα,
μα πιο πολύ… με τα παλιά τα παραμύθια!

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Τα παιδάκια πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 ετών και να συνοδεύονται οπωσδήποτε από κάποιον ενήλικο! Τα παραμύθια είναι απολαυστικά για όλες τις ηλικίες, γι’ αυτό όποιος θέλει μπορεί να τα ακούσει χωρίς να συνοδεύεται απαραίτητα από παιδάκι!!!


Σάσα Βούλγαρη, ψυχοπαιδαγωγός – παραμυθού
Η παραμυθού Σάσα Βούλγαρη ανήκει στους πρωτεργάτες της νεο-αφήγησης (για ενήλικο και παιδικό κοινό) στην Ελλάδα με διαρκή επαγγελματική δραστηριότητα από το 1993. Η πλούσια και ποιοτική καλλιτεχνική της παραγωγή την καθιστά μια από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς στο χώρο της επαγγελματικής αφήγησης, με έντονη επιρροή στις νεότερες γενιές αφηγητών. Έχοντας διαμορφώσει τη δική της μέθοδο, διδάσκει σε σεμινάρια και συμμετέχει σε συνέδρια και ημερίδες, για την τέχνη της αφήγησης από το 1995.
Με τις σταθερές εμφανίσεις της έχει δημιουργήσει «στέκια παραμυθιών» και από το 1996 συνεργάζεται τακτικά με Μουσεία, δημιουργώντας εξειδικευμένα διαθεματικά προγράμματα. Έχει καταπιαστεί με πολλά και διαφορετικά είδη κειμένων, τόσο από την προφορική παράδοση όσο και από την γραπτή λογοτεχνία, ενώ συχνά αφηγείται και γράφει δικά της κείμενα.
Την ενδιαφέρει ο συν-τονισμός με το ακροατήριο και η μετα-μόρφωση του χρόνου σε ά-χρονο, μέσα από τα εργαλεία της γλώσσας, της φωνής και της αναπνοής που δίνει στο σώμα μια λειτουργική ετοιμότητα «σαν να χορεύει». Δεν αποστηθίζει … «τραγουδάει» τα παραμύθια και ψάχνει μιαν αρμονική σχέση της γλώσσας μεταξύ παλιού και νέου.
Έχει συνεργαστεί με το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης, το Μουσείο Γουλανδρή – Κέντρο Γαία, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, το Μουσείο του Λουτρού των Αέρηδων, το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, το Ίδρυμα Κατακουζηνού, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, τη Μαγεμένη Πυξίδα, το Μουσείο Παιδικής Τέχνης, τα θέατρα Μεταξουργείο και Φούρνος, το Τσάι στη Σαχάρα, το Μπαράκι του Βασίλη, το Παιδικό Μουσείο, κ.α.
Έχει αφηγηθεί σε διάφορους χώρους σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 1996 συνεργάζεται σταθερά με τις Βιβλιοθήκες του Κολεγίου Αθηνών σχεδιάζοντας διαθεματικά προγράμματα αφήγησης με στόχο την φιλαναγνωσία. Τα τελευταία δύο χρόνια το νέο της «στέκι αφήγησης» φιλοξενείται από το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με σεμινάρια και αφηγήσεις της.
Περί «Ενορχηστρώσεως»
Ο ανθρώπινος λόγος εμπεριέχει ρυθμό και μουσικότητα. Η γοητεία μια αφήγησης προφορικών ιστοριών βασίζεται ακριβώς στην σωστή «ενορχήστρωση» λέξεων, ήχων, κινήσεων, παύσεων, αναπνοών. Όταν η αφήγηση συνοδεύεται με ζωντανή μουσική, αυτή θα πρέπει να δένει αρμονικά με το λόγο σε ένα σφιχτοδεμένο αγκάλιασμα, που όμως να επιτρέπει, ανά πάσα στιγμή, τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ακροατηρίου.
Η παραμυθού Σάσα Βούλγαρη -εδώ και χρόνια- ερευνά στις αφηγήσεις της τη σχέση λόγου και ρυθμού. Δεν αποστηθίζει το υλικό της, καθώς βασίζει τη δουλειά της στον αυτοσχεδιασμό. Στα προγράμματά της χρησιμοποιεί μια μεγάλη ποικιλία απλών κρουστών οργάνων από όλο τον κόσμο, ενώ τραγουδάει και αυτοσχεδιάζει φωνητικά.
Κατά τη διάρκεια επεξεργασίας του παραμυθικού υλικού μελετά, κατά το δυνατόν, τη μουσική και τα τραγούδια του τόπου προέλευσης, είτε πρόκειται για την Ελλάδα είτε για άλλες περιοχές του πλανήτη.
Έχει παρακολουθήσει μαθήματα φωνητικής αγωγής και τραγουδιού, μαθητεύοντας για δέκα περίπου χρόνια με την Μίρκα Γεμεντζάκη. Το χάρισμα του τραγουδιού πήρε από την οικογένεια της μητέρας της, από την Καρδίτσα της Θεσσαλίας, όπου υπάρχει μια μακριά παράδοση στο τραγούδι, την αφήγηση, τους λεκτικούς και φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς.

Στις εκάστοτε συνεργασίες της με μουσικούς «ενορχηστρώνει» κυριολεκτικά το υλικό -αφηγηματικό και μουσικό- με στόχο πάντα την ανάδειξη του λόγου και της ιστορίας, χρησιμοποιώντας το τραγούδι ως δομικό στοιχείο.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΠΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ:
ΛΟΥΤΡΟ ΤΩΝ ΑΕΡΗΔΩΝ: Τον Φεβρουάριο του 2005 δημιούργησε και αφηγήθηκε στο χώρο του μουσείου, κείμενα βασισμένα σε μια παλιά ανατολίτικη ιστορία. Το πρόγραμμα απευθύνονταν αποκλειστικά σε ενήλικες και αποτέλεσε πολύ μεγάλη επιτυχία. Η Σάσα Βούλγαρη έφτιαξε έναν περίτεχνο αφηγηματικό ιστό στο χαρακτήρα των Χιλίων και Μίας Νυχτών, ενώ επινόησε ιστορίες ειδικά για την περίσταση. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα συνοδευόταν, σε μια σφιχτοπλεγμένη δομή, από μουσική, που έπαιζε η Έφη Πολίτη, με μια ποικιλία από πνευστά και επαναλήφθηκε την επόμενη χρονιά.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ: Τον Μάρτιο του 2006, στα πλαίσια του εορτασμού των είκοσι χρόνων του Μουσείου, η Σάσα Βούλγαρη δημιούργησε ειδικά για την περίπτωση και αφηγήθηκε στο χώρο του Μουσείου ένα παραμύθι, με θέμα τα κυκλαδικά ειδώλια. Έκτοτε, ξεκίνησε μία σταθερή συνεργασία με το Μουσείο, που συνεχίζει, με το σχεδιασμό και την πραγματοποίηση ποικίλων προγραμμάτων, μέχρι σήμερα.
ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ: Το Μάρτιο του 2007 βιντεοσκοπήθηκε σε αφήγηση αρχαιοελληνικών μύθων, σε σχέση με τους γεννήτορες της πόλης της Αθήνας – Θησέα, Κέκροπα, Αθηνά και Ποσειδώνα, για την έκθεση: «Συνάντηση στην Αρχαία Αγορά».
ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΣΛΑΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ: Το Μάιο του 2007 παρουσίασε στο χώρο του Μουσείου ιστορίες από τις Χίλιες και Μία Νύχτες. Το πρόγραμμα επαναλήφθηκε με νέες ιστορίες το 2008.
ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ – ΚΕΝΤΡΟ ΓΑΙΑ: Δημιούργησε κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2009 – 2010 και κατά παραγγελία 7 προγράμματα αφηγήσεων με θεματικές ενότητες που σχετίζονταν με τα ενδιαφέροντα του Μουσείου.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ:
«Η ανταπόκριση που έχουμε στα παιδικά προγράμματα του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης (Νεοφύτου Δούκα 4) είναι αισθητή τόσο από παιδιά όσο και από ενηλίκους» μας λέει η Σάσα Βούλγαρη. Η ίδια υφαίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς έναν κόσμο με παραμύθια και θρύλους από κάθε γωνιά της Γης, που συνδέονται θεματικά με εκθέματα και χώρους του Μουσείου. Με εργαλεία την τέχνη του προφορικού λόγου, τη φωνή και μουσικά όργανα από όλο τον κόσμο, μας ταξιδεύει στη Ρωσία, στα παραμύθια του Άντερσεν, σε ιστορίες με σειρήνες, δράκους, τέρατα μυθικά, γοργόνες, δέντρα, ζώα μαγικά και, βεβαίως, σε χριστουγεννιάτικες αφηγήσεις.
Το Βήμα, 24 Δεκεμβρίου 2008
Με εμπειρία αρκετά μεγάλη, η Σάσα Βούλγαρη ανήκει στους πρωτεργάτες της νεο-αφήγησης στην Ελλάδα και με μια συνεχή επαγγελματική παρουσία σε διάφορους χώρους από το 1995.
Έθνος, 13 Δεκεμβρίου 2008
Η Σάσα Βούλγαρη είναι μια αυτοδίδακτη, «επαγγελματίας» παραμυθού, πρωτεργάτισσα της αναβίωσης της τέχνης της αφήγησης στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα που παρουσίασε με τίτλο «Οι δράκοι κοιμούνται με τα μάτια ανοιχτά» σχεδιάστηκε πρώτη φορά φέτος και δόθηκε σε μια σειρά παραστάσεων τον Απρίλιο και το Μάιο στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης όπου θα έχουμε την ευκαιρία να την ξαναδούμε μέσα στον επόμενο χρόνο. «Οι Δράκοι με απασχολούν από το 1993, όταν πρωτοασχολήθηκα με το θέμα της Δρακοντοκτονίας σε μια απόπειρα διδακτορικής διατριβής που δεν ευοδώθηκε».
Απόσπασμα συνέντευξης στη Σάντρα Βούλγαρη, Καθημερινή, 12 Αυγούστου 2008
Η αφίσα, που διαφημίζει τις «παραστάσεις» αφήγησης παραμυθιών της παραμυθούς Σάσας Βούλγαρη γράφει: «Παραμύθια στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης για μικρούς και μεγάλους». Είναι γεγονός ότι το ίδιο ακριβώς μαγεύονται και οι μεγάλοι, όπως τα παιδιά, όταν ακούν, όπως διαπίστωσα πρόσφατα, τον υπέροχο αφηγηματικό λόγο της Σάσας Βούλγαρη, η οποία άλλοτε με συνεργασία μουσικού και άλλοτε εντελώς μόνη της, κατορθώνει να επικοινωνήσει συναισθηματικά με τους ακροατές/θεατές των «παραστάσεών» της. Αυτή τη φορά την απολαύσαμε μόνη της. Τρία χρόνια συνεργάζεται με το συγκεκριμένο μουσείο της Αθήνας, εμπνεόμενη από τις εικαστικές παραστάσεις των αρχαίων αγγείων και τα άλλα εκθέματά του. Οι αίθουσες, όπου αφηγείται τα λαϊκά παραμύθια, είναι υποβλητικές, με υπέροχη αρχιτεκτονική, προσδίδοντας και αυτές αισθητική απόλαυση στους επισκέπτες και πρόσθετη έμπνευση στην ίδια… Τον αφηγηματικό λόγο της πολυτάλαντης και δραστήριας Σάσας Βούλγαρη (με πλουσιότατο βιογραφικό) συνοδεύουν κρουστά όργανα (μαράκες, αφρικανικές καλίμπες, μπεντίρ, ιδιόφωνα όργανα, όπως κρόταλα κλπ.), τα οποία η παραμυθού χειρίζεται με δεξιοτεχνία, υποβάλλοντας συναισθηματικά το ακροατήριο και διευκολύνοντάς το να «ζήσει» τα δρώμενα, λες και είναι παρόν στον ιστορικό δραματικό χρόνο και χώρο. Η συναρπαστική της αφήγηση έχει ως χαρακτηριστικά της στοιχεία: την αυξομείωση και τη δραματική ένταση – κατά σημεία – της φωνής, τη λυρικότητα και τη μουσικότητα (υφολογικά στοιχεία), την εκβολή μελωδικών ήχων, με σκοπό την έκφραση ανθρώπινων συναισθημάτων, τη ρυθμική και έμμετρη εν πολλοίς εκφορά του λαϊκού λόγου».
Κριτική του Θανάση Καραγιάννη, Ριζοσπάστης, Μάρτιος 2009
Η γλυκύτητα και η ηρεμία που χαρακτηρίζουν τη φωνή της Σάσας Βούλγαρη με κάνουν να υποθέσω ότι μάλλον φταίνε τα παραμύθια, όσο πιο κοντά τους βρίσκεται κανείς τόσο περισσότερο διατηρεί την παιδική γαλήνη. Η παραμυθού Σάσα Βούλγαρη είναι από τους πρωτεργάτες της νεοαφήγησης στην Ελλάδα, ερευνώντας και διδάσκοντας τη σχέση λόγου και ρυθμού για περισσότερο από μία δεκαετία. Πρόσφατα, στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης του Μουσείου Μπενάκη, ενήλικες –αυστηρά– θεατές άρχισαν να ταξιδεύουν μαζί της στα μονοπάτια της Ινδίας. Λέξεις, ήχοι, παύσεις, μουσική και αυτοσχεδιασμός γίνονται τα εργαλεία για την αφήγηση περιπαιχτικών ιστοριών και γοητευτικών θρύλων.
Γιατί μια παραμυθού να ξετυλίγει σταθερά τις ιστορίες της σε ένα μουσείο; Οι χώροι τους μου αρέσουν γιατί φέρουν βιώματα. Ό,τι εκτίθεται έχει βιωθεί από κάποιον, όπως το παραμύθι το οποίο επιβίωσε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο: τη χρήση. Πώς να στο πω πιο παραμυθένια; Βλέπεις ένα κόσμημα σε μια προθήκη και λες «Αχ, ποια να το φορούσε αυτό;» και μετά από την ερώτηση έχεις μια ιστορία.
Ένας στίχος του Παύλου Παυλίδη λέει «Τα παραμύθια δεν είναι αλήθεια, αλλά τουλάχιστον δεν είναι ψέματα»… Μα είναι όλη μας η ζωή συμπυκνωμένη. Εμείς τα έχουμε εξοστρακίσει στη σφαίρα της αφέλειας, γιατί δεν γνωρίζουμε το υλικό τους.
Στους μεγάλους τι επίδραση έχουν τα παραμύθια; Λειτουργούν προστατευτικά και παρηγορητικά. Ακόμα και στις άγριες ιστορίες βλέπω τους θεατές να φεύγουν στο τέλος πιο ανάλαφροι. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι τα μάτια τους ταξιδεύουν. Η αφήγηση είναι κάτι πολύ δυνατό. Ό,τι έχει να πει η ιστορία σου ο άλλος δεν το ξεχνάει.
Απόσπασμα συνέντευξης στη Δήμητρα Τριανταφύλλου, Athens Voice, 25 Φεβρουαρίου 2010
Σ’ αυτό το καινούργιο ταξίδι της η Σάσα Βούλγαρη μπήκε με δυσκολία, κυρίως γιατί επέμενε η επιμελήτρια του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης Μίνα Μωραΐτου, και τελικά το αγάπησε πολύ. Μαζί με τον μουσικό Σπύρο Παν, χάραξαν την πορεία τους, αφού άκουσαν πολλά τραγούδια και πολλή μουσική από την Ινδία. «Μαζί υιοθετήσαμε και ενσωματώσαμε τις μουσικές επιλογές μας» εξηγεί, ενώ η προσωπική της έρευνα, μέσα από βιβλιογραφία και το Διαδίκτυο, την οδήγησαν στην παράστασή της. Μια παράσταση που συνδυάζει και «ενορχηστρώνει» σώμα, φωνή και μουσική, ενώ αποφεύγει το φολκλόρ.
Γιατί αυτή είναι η δουλειά της Σάσας Βούλγαρη που εδώ και 20 χρόνια ξεκίνησε να λέει παραμύθια, στην αρχή ερασιτεχνικά και, λίγο μετά, επαγγελματικά. Δουλεύοντας την τεχνική της, αλλάζει και προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα: Άλλος είναι ο τρόπος όταν απευθύνεται σε παιδιά και άλλος στους ενηλίκους- με τα παραμύθια της, πραγματικά, παρασύρεσαι, καθώς ζωντανεύουν μπροστά σου κόσμοι ολόκληροι, με τους ήχους, τις μυρωδιές, τα χρώματα και τις ανάσες τους.
Τι είναι τελικά ο παραμυθάς; «Ένα παράξενο ον» είναι η πρώτη, αυθόρμητη απάντησή της… «Όχι, όχι. Είναι ένας κανονικός άνθρωπος που έχει μεγάλη αγάπη να μοιραστεί τις ιστορίες του. Στην Ελλάδα είμαστε όλοι εν δυνάμει παραμυθάδες, γι’ αυτό και δεν είχαμε ποτέ επαγγελματίες του είδους…
Την ίδια πάντως τη συναντάμε σε μουσεία και συγκεκριμένους χώρους με τους οποίος συνεργάζεται τώρα το Ισλαμικής Τέχνης, συστηματικά το Κυκλαδικής, περιοδικά το Φυσικής Ιστορίας και το Γαία, ενώ διδάσκει σε δικό της χώρο: «Είμαι μόνιμα κάπου, γιατί πιστεύω πολύ στα στέκια» καταλήγει, καθώς παραδέχεται ότι με τον καιρό, καθώς έχει μάθει να χειρίζεται τα μέσα έκφρασής της, αλλά και τον τρόπο χειρισμού του κοινού της, «μπορώ να λέω ασταμάτητα ιστορίες…».
Απόσπασμα συνέντευξης στη Μυρτώ Λοβέρδου, Το Βήμα, 24 Φεβρουαρίου 2010
Αύγουστος 10 2012

Details

Date: Αύγουστος 10, 2012
Time: 8:30 μμ - 10:00 μμ
Cost: ΔΩΡΕΑΝ
Εκδήλωση Categories:

Venue

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΓΑΡΟ ΓΚΥΖΗ

ΦΗΡΑ
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ - ΕΛΛΑΔΑ,